Metoda

W psychoterapii psychodynamicznej proces terapeutyczny opiera się na relacji pacjent – terapeuta, czyli silnej, akceptowanej obustronnie więzi między pacjentem a terapeutą. Podstawowym narzędziem jest rozmowa – dialog terapeutyczny, poprzez który analizuje się trwałe, nieprzystosowawcze schematy zachowania, które korzeniami tkwią w nieświadomości pacjenta. 

Sesja terapeutyczna w nurcie psychodynamicznym odbywa się „twarzą w twarz” , uczestnicy siedzą naprzeciwko siebie. Pacjent jest zachęcany do swobodnego dzielenia się swoimi myślami, fantazjami i skojarzeniami, uzyskując szczególne przyzwolenie na wprowadzanie treści skrywanych w codziennym życiu. Terapeuta dostosowuje swoją aktywność do aktualnych potrzeb i możliwości pacjenta, „podążając” za dynamiką jego przeżyć psychicznych, poszukuje wspólnie z pacjentem nowego rozumienia. Terapeuta nie doradza, nie daje gotowych rozwiązań, ale warunkach dających poczucie bezpieczeństwa towarzyszy pacjentowi w przepracowaniu trudnych wątków z jego życia, rozwiązaniu nieświadomych konfliktów, zredukowaniu przymusu powtarzania dysfunkcyjnych strategii działania, umożliwia pacjentowi przeżycie korekcyjnego doświadczenia emocjonalnego. To warunkuje trwałe zmiany w osobowości pacjenta, stając się bazą do wprowadzania korzystnych zmian w funkcjonowaniu. Terapeuci psychodynamiczni koncentrują uwagę na różnych okresach życia człowieka- od wydarzeń z odległej przeszłości, aż po sytuacje bieżące.Wiele problemów psychicznych powstaje w okresie dzieciństwa, kiedy młode ego nie radzi sobie z zadaniami a nierozwiązane konflikty są spychane do nieświadomości, co powoduje obciążenie psychiki i nasila działanie mechanizmów obronnych.  Terapeuta podczas swojej pracy koncentruje się na przejawach nieświadomych tendencji, impulsów i stanów emocjonalnych pacjenta. Nie ma żadnych szczególnych tematów, które muszą zostać poruszone. Pacjent może ujawniać swoje myśli, które przychodzą mu do głowy. Terapeuta słucha tego, co pacjent mówi i w polu jego uwagi są wszystkie możliwe informacje o nieświadomości płynące np. z danych biograficznych pacjenta, komunikatów niewerbalnych, stanów emocjonalnych terapeuty oraz jego skojarzeń, dynamiki relacji z pacjentem, kolejności podawanych treści przez pacjenta, a także tematów nie poruszonych przez pacjenta.

Praca terapeutyczna polega na opracowaniu nowych sposobów radzenia sobie z rzeczywistością wewnętrzną i zewnętrzną, na opracowaniu nowych definicji samego siebie, czasami w efekcie pojawiają się nowe rozwiązania, ale może to być jeden z wielu efektów terapii.

Psychoterapia psychodynamiczna to cykl regularnych spotkań, odbywających się z częstością 1-2 razy w tygodniu, w stałym, umówionym terminie. Czas trwania procesu terapeutycznego jest zindywidualizowany i związany m.in. z rodzajem i nasileniem problemów, z którymi zgłosił się pacjent, jego motywacją do leczenia, możliwościami intelektualno-emocjonalnymi. W większości przypadków jest to okres od kilku do kilkunastu miesięcy, a czasami nawet do kilku lat.Koniec terapii opiera się na umowie pomiędzy terapeutą a pacjentem. Osiągnięte cele oraz ocena tego, czy coś jeszcze można osiągnąć, pomaga zdecydować, czy terapia będzie się już kończyć. Zakończenie musi zostać zaplanowane i przepracowane. Podczas przepracowywania pojawiają się czasami kluczowe rozwiązania lub odpowiedzi dla pacjenta.

Podejście psychodynamiczne w psychoterapii daje możliwość leczenia większości zaburzeń psychicznych (m.in. nerwic, zaburzeń depresyjnych, lękowych i osobowości). Wśród przeciwwskazań psychoterapii psychodynamicznej wymienia się m.in. czynne uzależnienie.

Aby zostać psychoterapeutą psychodynamicznym trzeba posiadać wyższe wykształcenie oraz ukończyć specjalistyczne szkolenie psychoterapeutyczne organizowane np. przez Krakowskie Centrum Psychodynamiczne. W trakcie pracy w tym nurcie bardzo ważne jest utrzymywanie nieustannego kontaktu z superwizorem, który pomaga zachować dystans do tego, co robimy w pracy z pacjentem oraz pomaga zrozumieć własne nieuświadomione reakcje emocjonalne.

(opracowane na podstawie m.in. materiałów KCP w tym wykładów dr P. Drozdowskiego)